Τα τρολ είναι από τα πιο γνωστά μυθολογικά όντα της σκανδιναβικής λαογραφίας, εμφανιζόμενα ως γιγαντώδεις, άγριες και συχνά εχθρικές οντότητες που κατοικούν σε απομονωμένα βουνά, σπηλιές και δάση. Οι ιστορίες για τα τρολ διαμορφώθηκαν από τους παλιούς νορδικούς μύθους και διατηρήθηκαν στη λαϊκή παράδοση της Σουηδίας, της Νορβηγίας, της Δανίας και της Ισλανδίας.
Η Καταγωγή και τα Χαρακτηριστικά των Τρολ
Στη σκανδιναβική μυθολογία, τα τρολ θεωρούνταν πλάσματα της φύσης, στενά συνδεδεμένα με τα δάση και τα βουνά. Ήταν γενικά γιγαντιαία, δυνατά αλλά όχι ιδιαίτερα έξυπνα.
Υπάρχουν δύο βασικές κατηγορίες τρολ:
- Τα Γιγάντια Τρολ: Αυτά τα τρολ ήταν τεράστια, φοβερά και κατοικούσαν στα απάτητα βουνά. Συχνά απεικονίζονται με πέτρινα δέρματα, ατημέλητα γένια και μακριά χέρια. Ήταν μοναχικά όντα και συνήθως αποφεύγονταν από τους ανθρώπους.
- Τα Μικρότερα και πιο Ανθρωπόμορφα Τρολ: Αυτή η κατηγορία τρολ ήταν μικρότερη σε μέγεθος και παρουσίαζε πιο ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Ήταν πιο πονηρά και μπορούσαν να εξαπατήσουν τους ανθρώπους ή ακόμα και να ζουν κοντά τους, χωρίς να γίνονται αντιληπτά.
Τρολ και Νορδική Μυθολογία
Στην αρχαία σκανδιναβική παράδοση, τα τρολ θεωρούνταν συχνά αντίπαλοι των θεών και των ανθρώπων.
- Στην Έντα (Edda), το αρχαίο νορβηγικό κείμενο που περιγράφει τη σκανδιναβική μυθολογία, τα τρολ αναφέρονται ως Jötnar (Γίγαντες), που είναι οι αντίπαλοι του θεού Θωρ.
- Ο Θωρ, ο θεός της αστραπής, συχνά πολεμούσε γιγαντιαία τρολ, χρησιμοποιώντας το μαγικό του σφυρί, το Mjölnir.
- Ένας διάσημος μύθος αφορά τον Hrungnir, έναν πανίσχυρο γίγαντα-τρολ, ο οποίος προσπάθησε να νικήσει τον Θωρ σε μάχη, αλλά τελικά ηττήθηκε.
Ο Φόβος του Ήλιου και οι Μεταμορφώσεις σε Πέτρα
Ένα από τα πιο γνωστά χαρακτηριστικά των τρολ είναι ότι δεν μπορούν να εκτεθούν στο ηλιακό φως, καθώς αυτό τα μετατρέπει σε πέτρα. Αυτή η ιδέα πιθανώς προήλθε από τις περίεργες πέτρινες γεωλογικές δομές που υπάρχουν στη Σκανδιναβία, τις οποίες οι αρχαίοι άνθρωποι ερμήνευαν ως τρολ που είχαν παγιδευτεί από τον ήλιο.
Ένα γνωστό παράδειγμα είναι οι σχηματισμοί βράχων “Trolltunga” (Η Γλώσσα του Τρολ) στη Νορβηγία, που φημολογείται ότι είναι απομεινάρια ενός τρολ που αιφνιδιάστηκε από το φως της ημέρας.
Τα Τρολ στη Λαϊκή Παράδοση
Στη λαογραφία της Σκανδιναβίας, τα τρολ δεν ήταν πάντοτε κακά. Μερικές φορές απεικονίζονταν ως αφελή και αδέξια πλάσματα, ενώ σε άλλες περιπτώσεις μπορούσαν να είναι επικίνδυνα και εκδικητικά.
- Υπάρχουν ιστορίες για τρολ που έκλεβαν ανθρώπους ή ακόμα και βρέφη, αντικαθιστώντας τα με “changeling” (ανθρωπόμορφα τρολ).
- Σε κάποιες περιπτώσεις, οι άνθρωποι κατάφερναν να ξεγελάσουν τα τρολ και να ξεφύγουν από αυτά χρησιμοποιώντας έξυπνα κόλπα ή μαγικά αντικείμενα.
- Στην Ισλανδία, οι ιστορίες για “Huldufólk” (κρυμμένοι άνθρωποι) συχνά σχετίζονται με μικρά τρολ που ζούσαν κάτω από γέφυρες ή μέσα σε βράχους.
Τα Τρολ στη Σύγχρονη Κουλτούρα
Τα τρολ έχουν διατηρήσει τη δημοτικότητά τους μέχρι σήμερα, εμφανιζόμενα στη λογοτεχνία, τον κινηματογράφο και τα βιντεοπαιχνίδια.
- Στον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, τα τρολ παρουσιάζονται ως γιγάντια τέρατα που υπηρετούν τις σκοτεινές δυνάμεις.
- Στη σειρά Χάρι Πότερ, τα τρολ εμφανίζονται ως αργά και ανόητα πλάσματα, όπως το «Τρολ της Τουαλέτας» στο πρώτο βιβλίο.
- Η ταινία “Trollhunter” (2010) προσφέρει μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση, εξερευνώντας τη σκανδιναβική μυθολογία μέσα από έναν ψευδο-ντοκιμαντερίστικο φακό.
- Στα βιντεοπαιχνίδια, όπως το World of Warcraft, τα τρολ είναι μια φυλή πολεμικών όντων με δική τους μυθολογία και κουλτούρα.