Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 1980 και 1990, η Αμερική βίωσε ένα κύμα μαζικού πανικού που βασιζόταν στην πεποίθηση ότι υπήρχε ένα υπόγειο δίκτυο σατανιστών που απήγαγε, βασάνιζε και κακοποιούσε παιδιά.
Ωστόσο, τίποτα από όλα αυτά δεν ήταν αληθινό. Παρά τις ανυπόστατες κατηγορίες, η θεωρία συνωμοσίας προκάλεσε καταστροφή στις ζωές αθώων ανθρώπων, οδηγώντας σε αβάσιμες συλλήψεις και δίκες.
Η Αρχή του Πανικού: Τα ΜΜΕ Ρίχνουν Λάδι στη Φωτιά
Η κορύφωση αυτής της υστερίας ήρθε το 1988, με το περιβόητο τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ του Geraldo Rivera, με τίτλο:
🛑 “Devil Worship: Exposing Satan’s Underground”
Το ντοκιμαντέρ, που προβλήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 1988 στο NBC, έγινε το πιο πολυθεαμένο ντοκιμαντέρ στην ιστορία της τηλεόρασης. Ωστόσο, ήταν γεμάτο από:
- Ψευδο-ειδικούς που ισχυρίζονταν ότι γνώριζαν τη δράση των σατανιστών
- Παραπλανητικά στατιστικά στοιχεία
- Αναφορές σε εγκλήματα που δεν σχετίζονταν πραγματικά με σατανισμό
- Υπερβολές και παραπληροφόρηση
Ο Rivera δήλωσε μάλιστα ότι “Υπάρχουν πάνω από ένα εκατομμύριο σατανιστές στις ΗΠΑ” και ότι πιθανότατα “ζουν και στη δική σας πόλη”.
Ψεύτικες Μαρτυρίες και Ανακτημένες Μνήμης
Ο πανικός ενισχύθηκε από την ιδέα των καταπιεσμένων αναμνήσεων – τη θεωρία ότι ένα παιδί μπορεί να καταστείλει τις αναμνήσεις μιας κακοποίησης και να τις ανακτήσει αργότερα μέσω υπνωτισμού ή θεραπείας.
Αυτή η ιδέα έγινε δημοφιλής από το βιβλίο “Michelle Remembers” (1980), το οποίο συνέγραψε ένας Καναδός ψυχίατρος μαζί με την ασθενή του (την οποία αργότερα παντρεύτηκε – κάτι που αποτελεί τεράστια ηθική παραβίαση).
Το βιβλίο περιέγραφε πως η Μισέλ υποτίθεται ότι ανέκτησε μνήμες από σατανικές τελετές που διέπραττε η μητέρα της.
Η Δίκη McMartin: Η Απόλυτη Δικαστική Πλάνη
Το 1983, ο πανικός κορυφώθηκε με την υπόθεση McMartin, μια δίκη που ξεκίνησε όταν μια μητέρα στην Καλιφόρνια κατηγόρησε τους ιδιοκτήτες ενός παιδικού σταθμού ότι κακοποίησαν το παιδί της.
🔹 Η αστυνομία έστειλε γράμμα στους γονείς, προειδοποιώντας τους ότι τα παιδιά τους μπορεί να είχαν κακοποιηθεί.
🔹 Οι γονείς, επηρεασμένοι από τον πανικό, άρχισαν να πιέζουν τα παιδιά τους να μιλήσουν.
🔹 Ανακριτές υπέβαλαν στα παιδιά καθοδηγητικές ερωτήσεις, οδηγώντας τα να δώσουν παρανοϊκές καταθέσεις για μυστικά τούνελ, μάγισσες που πετούσαν και σατανικές τελετές.
Η υπόθεση κράτησε επτά χρόνια. Οι κατηγορούμενοι τελικά αθωώθηκαν ή οι κατηγορίες απορρίφθηκαν, όμως ένας από αυτούς έμεινε πέντε χρόνια στη φυλακή περιμένοντας δίκη και επαναληπτικές δίκες.
Στο μεταξύ, δεκάδες άλλοι παιδικοί σταθμοί σε όλη τη χώρα δέχθηκαν παρόμοιες κατηγορίες, βασισμένες σε αναξιόπιστες μεθόδους ανάκρισης.
Το FBI και οι Ειδικοί Καταρρίπτουν τον Μύθο
Το 1992, ο πράκτορας του FBI Kenneth Lanning δημοσίευσε μια αναφορά σχετικά με τα εγκλήματα “τελετουργικού σατανισμού” και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχε κανένα αποδεικτικό στοιχείο που να υποστηρίζει αυτούς τους ισχυρισμούς.
Ο Phillips Stevens, Jr., καθηγητής ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, χαρακτήρισε το φαινόμενο “τη μεγαλύτερη φάρσα που έχει παιχτεί στον αμερικανικό λαό τον 20ό αιώνα”.