Ο Μέγας Αλέξανδρος, ο θρυλικός κατακτητής που άλλαξε την πορεία της ιστορίας, έχει συνδεθεί με πολυάριθμους θρύλους, από ανακαλύψεις μαγικών αντικειμένων μέχρι την επίτευξη θεϊκής σοφίας. Ένας από τους πιο συναρπαστικούς μύθους που σχετίζονται με τον Μακεδόνα στρατηλάτη είναι η ιστορία των “Πυλών του Αλεξάνδρου” – μίας υποτιθέμενης τεράστιας κατασκευής που δημιούργησε για να αποτρέψει την έξοδο βάρβαρων φυλών και δαιμόνιων πλασμάτων στον υπόλοιπο κόσμο.
Αλλά πόση αλήθεια μπορεί να κρύβει αυτός ο μύθος;
Η Προέλευση του Θρύλου
Η ιστορία για τις “Πύλες του Αλεξάνδρου” προέρχεται κυρίως από ισλαμικές, περσικές και μεσαιωνικές ευρωπαϊκές πηγές, ενώ δεν υπάρχει αναφορά σε αρχαία ελληνικά κείμενα. Το αφήγημα περιγράφει πώς ο Μέγας Αλέξανδρος, κατά την εκστρατεία του προς την Ανατολή, έφτασε σε μία απόμακρη περιοχή στα σύνορα του γνωστού κόσμου, όπου οι ντόπιοι τον παρακάλεσαν να τους προστατεύσει από τις βάρβαρες φυλές των Γωγ και Μαγώγ (Gog and Magog), που απειλούσαν την ανθρωπότητα.
Σύμφωνα με τον μύθο, ο Αλέξανδρος έχτισε ένα τεράστιο τείχος ή πύλες από σίδηρο και χαλκό, ενισχυμένες με μυστικές γνώσεις και τη βοήθεια θεϊκών δυνάμεων. Αυτή η κατασκευή υποτίθεται ότι σφράγισε τις φυλές αυτές πίσω από τα βουνά, εμποδίζοντάς τες να εισβάλουν στον πολιτισμένο κόσμο.
Οι Πηγές του Μύθου
Ο θρύλος για τις “Πύλες του Αλεξάνδρου” εμφανίζεται σε αρκετά ιστορικά κείμενα και θρησκευτικές γραφές:
- Το Κοράνι (Σούρα 18, Αλ-Καχφ): Περιγράφει έναν ηγεμόνα, τον Δουλ Καρνέιν (που συχνά ταυτίζεται με τον Μέγα Αλέξανδρο), ο οποίος χτίζει ένα τείχος για να περιορίσει τους Γωγ και Μαγώγ.
- Ο Ρωμανικός Αλέξανδρος (Alexander Romance): Μεσαιωνικό κείμενο που περιγράφει την εκστρατεία του Αλέξανδρου ως μία μυθική αναζήτηση γεμάτη υπερφυσικά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των Πυλών.
- Τα Χρονικά του Ιβάν του Τρομερού και των Περσικών Βασιλείων: Περιγράφουν την τοποθεσία των Πυλών στα βουνά του Καυκάσου ή ακόμα και κοντά στην Κασπία Θάλασσα.
Υπήρχαν Πραγματικά οι Πύλες;
Αν και δεν υπάρχει αρχαιολογική απόδειξη της ύπαρξης μιας τέτοιας κατασκευής από τον Μέγα Αλέξανδρο, διάφορες περιοχές έχουν προταθεί ως πιθανές τοποθεσίες των Πυλών:
- Το Δερβέντ του Καυκάσου (Caspian Gates): Ένα στενό πέρασμα στον Καύκασο, όπου υπήρχε αρχαίο οχυρό που θα μπορούσε να έχει εμπνεύσει τον θρύλο.
- Το Σιδερένιο Τείχος του Ντερμπέντ: Στην περιοχή του σημερινού Νταγκεστάν, υπάρχουν απομεινάρια οχυρώσεων που ίσως σχετίζονται με την ιστορία.
- Το Σινικό Τείχος της Κίνας: Ορισμένοι μελετητές προτείνουν ότι τα τείχη που περιγράφονται στον μύθο θα μπορούσαν να έχουν εμπνευστεί από το Σινικό Τείχος.
Το Μυθολογικό Υπόβαθρο
Η ιστορία των “Πυλών του Αλεξάνδρου” συνδέεται στενά με πανάρχαιους φόβους των ανθρώπων για βάρβαρους εισβολείς που θα έφερναν την καταστροφή. Οι λαοί της αρχαιότητας είχαν πραγματικούς εχθρούς, όπως οι Σκύθες και οι Ούννοι, που εμφανίζονταν ξαφνικά από τις στέπες και προκαλούσαν χάος. Οι “Γωγ και Μαγώγ” ενσωμάτωσαν αυτούς τους φόβους και η ιστορία τους χρησιμοποιήθηκε αργότερα ως συμβολισμός της Αποκάλυψης.
Συμπέρασμα
Οι “Πύλες του Αλεξάνδρου” είναι ένας από τους πιο συναρπαστικούς μύθους που περιβάλλουν τον Μακεδόνα στρατηλάτη. Αν και η ύπαρξή τους δεν επιβεβαιώνεται από την ιστορία, η επιρροή αυτού του θρύλου παραμένει ισχυρή σε διάφορες κουλτούρες και θρησκείες. Είτε πρόκειται για πραγματική κατασκευή είτε για έναν συμβολικό μύθο, η ιστορία αυτή συνεχίζει να γοητεύει ιστορικούς, αρχαιολόγους και λάτρεις του ανεξήγητου μέχρι σήμερα.